Startar ikkje ny skulerunde no

— Me kan gjere SSB sine framskrivingar til skamme, men då må me ikkje gjere vedtak som gjer dei til ein sjølvoppfyllande profeti, sa Anna Klette Steinsland (Vindafjordlista).

Sp, KrF og Ap har i utgangspunktet eit budsjettsamarbeid, men alle dei sju partia i Vindafjord kommunestyre står bak fellesforslaget. Det blir lagt ut på høyring fram til endeleg vedtak i kommunestyret 16. desember.

Gradvis tilpassing

I forslaget sitt til budsjett for 2026 og økonomiplan for 2026–2029 la kommunedirektør Yngve Folven Bergesen opp til å setje i gang ein prosess med strukturelle endringar i barnehage- og skulesektoren. Prosessen skulle leie fram til eit forslag til struktur som frå oppstart av skule- og barnehageåret 2028/29 minst gjev ei årleg innsparing på 20 millionar kroner samanlikna med budsjettet for 2026. Dette var ein del av eit foreslått verbalpunkt.

Dei politiske partia held på sjølve innsparinga, men legg opp til å gjere gradvise tilpassingar heller enn å starte ein strukturprosess. Verbalpunktet deira lyd:

Kommunestyret ber kommunedirektøren setje i gang ein prosess for å redusere utgiftene til oppvekstsektoren i takt med at talet på grunnskuleelevar og barnehagebarn blir redusert. Kommunedirektøren skal i løpet av første halvår 2026 leggje fram oppdatert faktagrunnlag på elevframskriving for den enkelte skule og framskriving av talet på barnehagebarn.

I prosessen kan det til dømes vurderast reduksjon av årsverk i barnehage grunna redusert barnetal, redusert årsverk i skule grunna færre elevar i enkel klasse, reduksjon i andre tenester som arbeider mot barn (t.d. PPT, barnevern, skulehelseteneste).

Dersom gjennomgangen viser at det kan vere behov for større endringar i tenestene, inkludert strukturendringar, skal eventuelle alternativ leggjast fram med oversikt over økonomiske konsekvensar, investeringsbehov og vurderingar av korleis endringane vil påverke kvaliteten på tenestene, før ei politisk vurdering blir gjort.

Det må sikrast god medverknad frå dei tilsette sine organisasjonar og dialog med brukarane. Sidan dette er ei økonomisk sak, skal formannskapet ta over styringsgruppa, men orienteringar og særskilde framlegg skal òg gå gjennom OPPM.»

Jublar for fødslar

I formannskapet var det god stemning rundt at partia fann saman. Dei aller største utfordringane i kommande budsjettrundar kjem ikkje i 2026, men partia var glade for å setje kursen for å ta viktige avgjerder som har konsekvensar langt fram i tid, i fellesskap.

Anna Klette Steinsland (Vindafjordlista) var tydelegast på at ho er glad for at det ikkje blir starta nokon strukturprosess i skule og barnehage no. Ho framheva Vindafjord som ein annleis kommune, og peikte på at dei dei siste åra har slått Statistisk sentralbyrå sine spådommar på positiv måte – blant anna med fleire barnefødslar enn prognosen for heile året med fleire månaders margin i 2025.

Leon Dyngeland (KrF) ser òg befolkningsvekst som viktig i møte med utfordringane Vindafjord står framfor.

— Kvar gong eg ser ei gravid dame, jublar eg, sa Dyngeland.

Vil krevje investeringar

Fungerande vararordførar Øyvind Valen (Ap) peika på at sjølv om ein sparar pengar på drift ved å leggje ned skular og barnehagar, kjem det òg nye kostnader. Han viste til at å flytte barn frå små einingar vil skape press på kapasiteten på dei større. Dette eksemplifiserte han med mogleg effekt på barneskulen i Skjold ved ei eventuell nedlegging av Vik oppvekstsenter, som er den minste skulen i Vindafjord.

— Då ville det blitt klassar i Skjold med over 30 elevar, sa Valen.

Endå større press ser han for seg at det vil bli ved ei eventuell nedlegging av skular som Vats og Sandeid skule, som har om lag 100 elevar kvar. Dei to største skulane i kommunen, Skjold og Ølen skule, har allereie elevtal tett på kapasiteten i bygningane sine.

— Store investeringar må til på dei store skulane for å ta imot fleire. Desse må vere på plass før ein eventuell ny struktur, sa Valen.

I kommunedirektør Yngve Folven Bergesen sitt foreslåtte verbalvedtak om strukturprosess blei det nemnt at kommunen alternativt kan auke dei frie inntektene i minst same storleik. Ei mogleg løysing her kunne vere å seie ja til eitt eller fleire vindkraftanlegg i kommunen.

Politikarane har sitt eige verbalvedtak om nye inntekter som byggjer på forslaget, men ikkje nemner vindkraft. Det lyd:

Kommunedirektøren peiker i framlegg til verbalvedtak på at reduksjon i tenester kan unngåast eller reduserast dersom det kjem nye inntekter til kommunen. Kommunestyret er samd i dette, og vil difor i utgangspunktet gjerne ha slike tiltak til behandling. Me ber om at slike saker følgjer vanleg saksgang, så vil politiske innspel koma i behandling av planprogram og reguleringsplan.»