Skiltet har lyst i 70 år – no skiftar dei identitet

Stasjonen lever vidare, men nå under det finske merkenamnet St1. De same gjeld dei fleste Shell-stasjonane i landet, blant dei Knapphus, Ølen og Etne.

Johan Skeie (81) er son til Rasmus Skeie. Han har heile yrkeslivet sitt i stasjonsbygget, og ser anlegget over vegen frå stovevinduaga sitt.

— Eg vil sakna den fine skjellforma logoen og fargane, seier 81-åringen som framleis har daglege økter på verkstaden.

Før dette var det ei Fina-pumpe ved Guro og Ingvald Kaldheim sitt pensjonat i Sandeidsjøen, samt Esso-pumpe utanfor butikken til Abraham Vestbø. Då dagens bru kom i 1955, blei vegen lagt utanom sentrum.

Med aukande antal bilar blei det behov for meir rundt bilhaldet enn berre å fylla drivstoff. Bensinstasjon med verkstad og smøregrav var då tingen.

Få år seinare opna Nord-Rogaland Meieri ein Esso-stasjon berre nokre få hundre meter frå Shell. Etter eit par drivarar med kort driftstid, overtok Gunbjørg og Harald Asheim stasjonen som meieriet bygde som landsbruksverkstad i tillegg til bensinstasjon.

Skeie Shell

Rasmus var født på garden Skeistre mellom Skeie og Forehaug i Sandeid. Jordbruk ville ha vore den mest naturlege vegen, men han interesserte seg meir for mekanikk og bil. Den første jobben hans var likevel som dreng på Helgevold-garden i heimbygda. Der jobba òg Margrethe Flatebø frå Etne. Dei fann kvarandre, og bygde seg hus i Sandeidsjøen i 1950.

Det var drosjekøyring som var starten på arbeidet med bil, men både før og etter flyttinga til sentrum hadde Rasmus Skeie jobba innan anlegg og jordbruk.

Få år etter huset i vegkanten blei bygd, kom det opp eit klassisk bensinstasjonsbygg i mur i enkel funkisstil med butikkrom, verkstad med smøregrav og ulike lagringsgrom. Familien Skeie fekk napp hjå nederlandske Shell sin norske organisasjon, og bensinstasjonen var då i gang utan at nokon i dag heilt kan tidfesta når på 50-talet. Rasmus Skeie var òg kjent som taxisjåfør, for det meste med amerikansk bil av merke Chevrolet.

— Far min køyrde hundre tusen kilometer med drosje i året 1953. Det var heilt andre vegar då, og det var ingen innleigde sjåførar. Alt køyrde han sjølv, seier sonen Johan Skeie, som i dag bur i huset etter foreldra og som sjølv har mange år bak drosjerattet.

Rasmus Skeie var ein mangslungen mann, og det mest spesielle var at han opererte som herrefrisør i verkstadbygningen blant smøreolje og dekk.

— Farfar dreiv i tillegg lenge òg som herrefrisør inne i verkstaden, og som frisørkappe brukte han tomme kraftfórsekkar som han klipe eit hol i for hovud og armar, seier barnebarnet Gunn Marit Hårde (67), som i dag driv stasjonen i tredje generasjon saman med ektemannen Sverre Hårde (68).

I dag

Neste generasjon kom tidleg med i drifta, og med åra blei det bygd ny stasjon på tomta som blei omtala som Knottatomtå». Der blei det bygd opp ein stor trebygning under krigen for produksjon av knott frå lauvtre. Knott var substitutt for bensin som drivstoff i bilar under krigen.

Bensinstasjonen er i mange år no drive med Gunn Marit Hårde (67) som dagleg leiar. Ho er hovudeigar av Sandeid Bensin AS, men eig saman med syskena Liv Skeie Stople (55), Sigbjørn Skeie (57) og Reidar Skeie (59).

Det var Hilda og Torleif Skeie som dreiv stasjonen i åra mellom Rasmus og Gunn Marit. Hilda er mor til dagens eigarar, og ho er framleis ofte å sjå på stasjonen i ein alder av 87 år for å pakka ut og plassera varer.

— St1 kjøpte stasjonane til Shell for omlag ti år sidan, så det er lite nytt for oss i dette, seier Gunn Marit Hårde, som fortel at inne i butikken er det merkenamnet Real som gjeld, og ute er det St1.

Energikonsernet St1 kunne bruka Shell-namnet i ti år, noko dei valde å gjera.

Hustvedt & Skeie AS

Det kjende transportfirmaet er nær knytt til bensinstasjonen i Sandeid. Torleif Skeie, son av Margrethe og Rasmus, og far til dagens eigarar, starta opp firmaet saman med syskenbarnet sitt Trygve Hustvedt.

Transportirmaet vaks raskt primært med køyring av slakt austover for Fatland, og det var dermed kona Hilda Skeie som meir og meir stod for stasjonsdrifta. Då den nye stasjonen blei bygd mot slutten av sytti-talet, fekk stasjonen eit langt større verkstadareal enn kva som er vanleg. Ikkje alle bensinstasjonar har innandørs smøregrav med gjennomkøyring, lang nok for semitrailarar og vogntog. Hustvedt & Skeie har derfor i alle år vore ein svært viktig kunde for Sandeid Bensin, og slik er det framleis.

— Lenge heitte firmaet vårt Skeie Shell AS, men etter kvart fekk me ikkje lov til det av Norske Shell. Slik kom dagens namn Sandeid Bensin AS i 1986.

Brørne Reidar og Sigbjørn Skeie eig, i tillegg til å vera deleigarar og styremedlemer i Sandeid Bensin AS, halvparten av Hustvedt & Skeie Transport AS kor dei kombinerer leiande stillingar med aktiv køyring. I skrivande stund er Reidar Skeie på veg heilt ned på hælen av Italia med ein leveranse.

Sjølv om Shell-ljoset er sløkt no rundt 70 år etter at Margrethe og Rasmus Skeie fekk i stand avtalen med Norske Shell, så vil bensinstasjonen i Sandeid truleg i lang tid bli kalla Shell» eller Shellen». Fjerde generasjon er òg med jamne mellomrom å sjå i arbeid i stasjonslokala.