Fekk tilfeldigvis NM til bygda

Vidar Aastvedt (63) har travle dagar. Ikkje berre er han travel gardbrukar som er midt i lemminga, men han er også leiar for Etne Sau og Geit og til hausten står han i bresjen for å arrangera NM i Etne. Då kan ein trygt seie det brakar laus i bygda, for samtidig som NM går av stabelen 27. og 28. september blir Bondens marknad også arrangert utanfor Etne senter.

— Det blir ei super helg med NM og marknad på laurdagen, og på søndagen blir det kåring av årets vêrlam. Det har før vore gjort i samband med marknadsdagen, men me har ikkje kapasitet til å få samkøyrt dette på same dag i år. Men det blir ei skikkeleg saue-helg med alt som høyrer med. Laurdagsgrauten for eksempel, den blir bytta ut med fårikål, så det er berre å gle seg, seier Aastvedt.

På sparket

At Etne fekk NM til bygda var reint tilfeldig. Aastvedt kan opplysa at det ikkje var eit einaste lokallag i Noreg som ville ta på seg NM 2024, og berre veker før NM 2023 skulle arrangerast i oktober på Ringebu på Innlandet heiv Aastvedt og Arnfinn Hustoft seg rundt, fekk i stand ein komité og fekk ja frå alle dei spurte. Då NM på Ringebu gjekk av stabelen blei Aastvedt og Hustoft invitert opp på scenen, der dei kunne ønskja velkommen til Etne i 2024.

— Me måtte jo bort dit for å snakka med folk og visa ansikta våre for dei som jobbar på landbruksskulen på Ås. Det er jo der hovudkontoret ligg, seier han.

Med seg i komiteen har Aastvedt og Hustoft dei tre damene, Anne Elin Ljusnes Sævareid, Dorte Svantesvold og Anne Holter Vae og framover mot NM er det mykje som skal på plass. Berre det å husa 50 deltakarar, og nesten 20 dommarar er ei utfordring.

— Me har ikkje internatskular eller hus med så mange overnattingsplassar som me kan bruka den helga, så å finna overnatting til alle deltakarane er vel den største utfordringa, seier Aastvedt.

Tusen sauer

Elles så har dei bestilt tusen sauer til arrangementet, og her ligg også ein god del forarbeid før sauene kan entra scenen som blir sett opp i idrettshallen på Skakke.

— Alle dei tusen sauene må vera klipte rundt nakken og over buken før konkurransane startar, og det er jo ein heil jobb. Både klippe-konkurransen og ullsorteringskonkurransen blir i idrettshallen der me legg ut både golv, plast og halm før arrangementet startar, seier han.

Klippekonkurransen føregår på ein scene, og det er dommarar både på- og bak scenen.

Det er ein tøff jobb å klippa sauer og ei stor belastning for ryggen då ein står i ein utfordrande og ugunstig positur med stor belastning på ryggen mens klippinga held på. Ein sau er heller ikkje noko lettvektar, så det følgjer med tunge løft.

— Rekorden på å klippa ein heil sau er 13 sekund, og det er ikkje kven som helst som er i stand til å konkurrera med den tida. Ein blir tidleg pensjonist i denne bransjen, og det er viktig å rekruttera nye klipparar heile vegen, seier Aastvedt.

Kongepokal

Etne har aldri før arrangert NM i saueklipping og ullsortering, men kan skilta med NM-vinnar etter at Inge Morten Tronstad har blitt noregsmeister tidlegare. Gerhard Håkull frå Skjold er den store kongen» når det kjem til ullsorteringa og har stort sett vunne NM-tittelen dei siste ti åra, i følgje Aastvedt,

— Når ein vinn NM-tittel så blir ein tildelt kongepokalen, og om ein vinn NM tre år på rad, så får ein kongepokalen til odel og eige. Eg trur Håkull har tre slike pokalar, så då må han ha vunne dei siste ni åra på rad, seier han.

Alle resultat kjem til syne på storskjerm ved scenen i idrettshallen, og det er resultatservice som held orden på dette.

— Det er eit ganske stilig opplegg, seier Aastvedt.

Å vera med på NM enten det er klipping eller sortering krev enormt mykje trening på førehand, og det er fleire klassar ein kan delta i, etter kor dyktig ein er.

Ein som også har sikra seg NM-tittel i saueklipping er Åsmund Kringeland frå Tysvær, som har sin arbeidsplass på Fatland. Det er ikkje berre sekundane som tel når ein skal kåra ein vinnar i saueklipping. Kvaliteten på klippinga skal også vurderast, og det er det dommarane bak scenen som tar seg av. Klipper ein til dømes hol i skinnet, er det minus i margen med ein gong.

Aastvedt gler seg stort til NM-helga og trur det blir skikkeleg show.

— Me håpar på mykje publikum og god stemning, seier han.