Trur barnefamiliar vil flytte frå Bjoa

— Eg kjenner til fleire som vurderer å flytte herifrå eller ikkje flytte heim om skulen blir lagt ned, seier Bente Skålnes Sandsgård.

Kommunedirektør Yngve Folven Bergesen føreslår å leggje ned skule og barnehage i Imsland og skule på Bjoa i sitt framlegg til budsjett for 2025 og økonomiplan for 2025–2028.

— Får aldri ro

Bente Skålnes Sandsgård synest det er eit dårleg forslag å leggje ned skulen. Ho meiner at det vil føre til store negative ringverknader og trekkjer spesielt fram effekten på til- og fråflytting. På dei 22 åra ho har budd der, har spørsmålet om nedlegging av skulen vore oppe fleire gonger, seinast i samband med skulebruksplanvedtaket i 2022.

— Me har aldri fått pausen til å ta oss opp, seier Skålnes Sandsgård.

Opplevinga hennar er at bygda må kjempe for alt, og ho viser til mangel på vedlikehald og oppgraderingar på skulen. Ein tilstandsrapport frå Multiconsult anslår at Bjoa skule har eit vedlikehaldsbehov for 9,67 millionar kroner innan ti år. I tillegg har gymbygget ved skulen eit behov for 7,66 millionar.

Bjoa barnehage, som kommunedirektøren ikkje føreslår å leggje ned, fekk nyleg ei oppfrisking. Gjennom tre helger i starten av sommaren, i samarbeid med personalet og med litt pengar frå kommunen, malte foreldre barnehagen. Skålnes Sandsgård kjenner på frustrasjon for at bygdefolket blir rost frå kommunalt hald for at dei står på.

— Det hjelper ikkje når me ikkje får noko igjen, seier ho.

Blei flytta

Alle dei tre barna til Skålnes Sandsgård har gått på Bjoa skule. Fram til i sommar verka det som om alle skulle få fullføre barneskulen der. Grunna vanskar med lærarrekruttering blei 5.–7. klasse flytta til Ølensvåg denne hausten. Dermed blir det eit år for dottera Johanne Sandsgård (12) der. Frå å kunne stå opp klokka 06.50, må ho nå stå opp 06.00, seinast 06.30, for å gjere seg klar til å gå til bussen.

— Eg merkar forskjell, seier Johanne Sandsgård.

Ho må gå heimanfrå på Apalvikvegen klokka 07.15. Ferda går opp bakkar på grus, asfalt og stiar og forbi Bjoa skule for å komme til busstoppet sitt. Med lokalpolitikarane Anna Klette Steinsland (Vindafjordlista) og Guri Ravatn (SV) tok det cirka 20 minutt å komme til busstoppet, kor ho måtte vente litt.

Johanne klagar ikkje over turen og går i eit bra tempo heile vegen. Dei cirka 13,5 kilometerane mellom busstoppet ved Bjoa skule og det i Ølensvåg sentrum skal ifølgje Google Maps ta 15 minutt med bil, men med ein del busstopp på vegen klokkar bussen inn på 23 minutt. Derifrå er det ein kort gåtur opp til Vågen oppvekstsenter. Johanne Sandsgård kjem fram til døra 08.15, ein time etter at ho starta.

— Det hadde vore verre om eg måtte gjort dette då eg var 5–6 år, seier ho.

På sjølve skulen trivst ho godt og kjem raskt i snakk med medelevar mens dei ventar på at det skal ringe inn.

Dyrt med nedgang

Budsjett for 2025 og økonomiplan for 2025–2028 blir vedteke av kommunestyret 17. desember. Klette Steinsland er blant dei som er tydelegast på at ho er mot skulenedleggingar, så lenge det er ønske om skular i bygdene. Skulen var hovudgrunnen til at ho flytta heim til Bjoa, og at ho ikkje kunne seie nei til å stå på liste til kommuneval.

— Me har lyst til å vidareutvikle bygdene utifrå den identiteten dei har, heller enn å leggje ned. Vindafjord mister litt av det som gjer det unikt, seier Klette Steinsland.

Nedleggingar vil etter hennar oppfatning undergrave jobben som er gjort i bygdene sidan skulebruksplanen i 2022, og ho viser til Gode VIBàr-prosjektet som så vidt er i gang. Ho veit om seks familiar som sidan starten av året har komme eller kjem til Bjoa innan neste sommar. Med nedleggingar trur ho det blir vanskeleg å halde folketalet oppe.

— Alle tiltak som gjer at me blir færre folk, er dyre, seier Klette Steinsland.

Også for SV er saka viktig. Ravatn seier at skular er grunnleggande for ei levande bygd og tilhøyrsle. Ho meiner at demografiske utfordringar, som mangel på unge, må møtast med varierte tiltak for attraktiviteten for slik å auke busetnaden.