Krisesenter-støtte: Skuffa over ministersvar

Tysvær Bygdeblad har tidlegare skrive om politikarar i Tysvær som reagerer på at krisesenter ikkje er omfatta av Husbanken si tilskotsordning.

– Når ein byggjer sjukeheimsplassar mottar ein investeringstilskot frå Husbanken. Når det gjeld bygg som krisesenter – som òg er ei lovpålagd oppgåve – gjeld ikkje støtteordninga. Det inneber at éi gruppe fell utanfor og ikkje får det dei treng, ettersom det er kostbart å byggja, sa Høgre-politikar og ordførar i Tysvær, Monika Lindanger, den gongen.

Politikar Gunn-Marit Lygre (Krf) kopla stortingsrepresentant Jonas Andersen Sayed i eige parti på saka – som sende inn skriftleg spørsmål til kommunal- og distriktsministeren.

Negativ

Nokre dagar seinare, den 17. november, kom svaret frå Bjørnar Skjæran. Han skriv mellom anna at Husbanken sitt samfunnsoppdrag er å førebyggja at folk blir vanskelegstilte på bustadmarknaden. Samfunnsoppdraget inneber likevel ikkje å gje støtte til mellombelse butilbod, slik krisesenter er.

– Eg meiner difor at krisesenterbygg ikkje skal inkluderast i Husbanken sine tilskotsordningar.

Du kan lesa heile svaret nederst i saka.

Skjæran trekkjer fram regjeringa si nye tilskotsordning til oppgradering av krisesenterbygg, på 20 millionar kroner. Midlane omfattar åtte kommunar i 2025.

Ordførar Monika Lindanger seier seg skuffa over svaret frå kommunal- og distriktsministeren.

– Han seier at samfunnsoppdraget til Husbanken er å førebyggja at folk blir vanskelegstilte på bustadmarknaden, bidra til at fleire kan skaffa og halda på ei egna bustad og støtta kommunane i det bustadpolitiske arbeidet deira. Det ligg ikkje innanfor Husbanken sitt samfunnsoppdrag å gje støtte til mellombelse butilbod gjennom dei ordinære verkemidla, slik krisesenter er». I mi forståing bidreg Husbanken breitt i sitt samfunnsoppdrag, som investeringstilskot til kommunar for fornying og for å auka tilbodet av plassar i sjukeheimar og omsorgsbustader for heildøgns helse- og omsorgstenester. Dette unnlet representanten Skjæran å seia noko om. Krisesenter rundt om i Noreg driv med omsorgstenester på eit anna nivå enn sjukeheim, men bør ha tilgang til same investeringstilskot som sjukeheim og omsorgsbustader.

Kostbart

Lindanger peikar på at tilskotet på 20 millionar kroner til utbetring er ei dråpe i havet, og ikkje vil føra til at ein får krisesenter som er trygge for både brukarar og tilsette. Ho legg til at renovering, tilpassing og utskifting av uegna bygningar og krisesenterlokale er kostbart ettersom det krev store endringar for å få tilfredsstillande lokale.

– No må me vidare prøva å løfta opp eit nytt spørsmål i spørjetimen på Stortinget for å få ei presisering av det fleire meiner er Husbanken sitt samfunnsoppdrag. Korleis regjeringa ser for seg å få tilfredsstillande krisesenterlokale med 20 millionar årleg. Me må invitera oss sjølve til Stortinget og løfta problemstillinga – og/eller få representantar på besøk slik at dei kan sjå kva tilsette og brukarar står i til dagleg.

Vidare skriv Lindanger:

– Me er 16 kommunar som no går saman om å byggja nytt krisesenter i Aksdal. Me tek ansvar og gjer no det som er nødvendig for å gje brukarar i ein vanskeleg livssituasjon eit godt tilbod, og tilsette eit godt arbeidsmiljø å jobba i. Dagens regjering har gløymt ut denne gruppa, og me kommunar skal gjera det me kan for å løfta denne problemstillinga fram i lyset. Me gjer òg grep ved å slå saman to krisesenterlokalisasjonar til eitt, som bidreg til god ressursutnytting i desse tider der det er stor kamp om kompetansen – noko regjeringa burde heia på. Me gir oss ikkje!

Både Etne og Vindafjord har politiske vedtak om å vere med på prosjektet:

Utilstrekkeleg

Krf-politikar Gunn-Marit Lygre gir i eige lesarinnlegg uttrykk for at tilskotsordninga for oppgraderingar er positiv, men vurderer svaret frå minister Skjæran som utilstrekkeleg.

– At krisesenterbygg fell utanfor Husbanken sine ordningar, er ei systemsvikt som gjer det vanskeleg for kommunar å sikra forsvarlege og tilpassa bygg, etter mi vurdering, uttaler ho.

Kommunal og distriktsminister Bjørnar Skjæran (Ap) sitt svar

Alle som blir utsatt for vold i nære relasjoner, skal få et trygt og tilpasset krisesentertilbud, uansett hvem de er og hvilken livssituasjon de er i. Krisesentre skal gi et midlertidig tilbud til denne gruppa.

Samfunnsoppdraget til Husbanken er å forebygge at folk blir vanskeligstilte på boligmarkedet, bidra til at flere kan skaffe og beholde en egnet bolig og støtte kommunene i det boligpolitiske arbeidet deres. Det ligger ikke innenfor Husbankens samfunnsoppdrag å gi støtte til midlertidige botilbud fra sine ordinære virkemidler, slik krisesenter er. Jeg mener derfor at krisesenterbygg ikke skal inkluderes i Husbankens tilskuddsordninger.

Imidlertid har regjeringen i 2025 etablert en ny tilskuddsordning til oppgradering av krisesenterbygg for å stimulere kommunene til å oppgradere, fornye eller utvide krisesentrene. Tilskuddet skal finansiere kostnader ved renovering, tilpasning og utskiftning av uegnede bygninger og krisesenterlokaler. I 2025 er tilskuddsordningen på 20 millioner kroner. Barne-, ungdoms- og familiedirektoratet forvalter ordningen på vegne av Barne- og familiedepartementet.

Åtte kommuner har fått støtte over ordningen i 2025. Barne- og familiedepartementet foreslår en bevilgning på 20,7 mill. kroner i 2026 til tilskuddsordningen.