Openheit er avgjerande for tillit, også i Skakke-saka

Manglande openheit og bruk av teieplikt som maktmiddel er ikkje berre eit lokalt spørsmål, men eit større samfunnsproblem.

Skakke-saka i Etne har skapt stort engasjement. Mange har sterke meiningar om vedtak, vedtekter og eigarskap. Eg skal ikkje gå inn i detaljane, men vil løfte blikket og stille eit viktig spørsmål:

Kva skjer med tilliten i eit lokalsamfunn når openheit blir erstatta med tausheit?

For meg, som ser dette utanfrå, er det ikkje først og fremst vedtaka som uroar. Det er metodane. Når viktige prosessar skjer bak lukka dører, når enkelte aktørar får meir informasjon enn andre, og når folk blir bedne om å signere teiepliktserklæringar, då står me i fare for å svekkje noko heilt grunnleggjande. Den tilliten me treng for å kunne samarbeide.

Det er forståeleg at store stiftingar og organisasjonar vil sikre seg, men i eit lite samfunn bør prinsippet om openheit vege tyngre enn behovet for kontroll. Når ein aktør har makt gjennom økonomiske midlar, må dette følgjast opp med varsemd og respekt for dei demokratiske strukturane rundt. Det er ikkje ein svakheit å dele informasjon og søkje brei involvering, det er eit sunnheitsteikn.

Tausheit fører ikkje berre til stillheit. Ho skaper rom for spekulasjonar, mistenksame haldningar og splitting. Når informasjon ikkje blir delt, kjem rykta. Når dialogen skjer i det skjulte, forsvinn tilliten. Og tillit er ikkje noko ein kan krevje. Den må byggjast i opne prosessar der alle stemmer får plass.

Skakke-saka synleggjer meir enn usemje rundt eit bygg eller eit vedtektsforslag. Ho peikar på eit større problem. At me som samfunn må bli betre til å takle usemje på ein open og tillitsbasert måte. At me må stille krav til aktørar med politisk, økonomisk og organisatorisk makt om å bidra til gjennomsiktige prosessar.

Eg håpar at me som lokalsamfunn lærer av dette. At me ikkje let stillheita få siste ord. For det er ikkje usemja som skadar fellesskapet, det er måten me handterer henne på.

Med vennleg helsing,

Skåneviksjenta, Ellinor Bårdsen Grønfur, busett i Etne.