Opnar for å starte med det verste

— Nå er me på eit område der utfordringane på heile E134 er størst. Det er behov for å få gjort noko, sa Kalsås før møtet.

Totalt 160 personar tok turen til Etne si storstove denne kvelden. Anders Sørheim Hundseid i Fatland, Erle Mæland Aasheim i MCE og Simon Nesse Økland i Bremnes Seashore fortalde om kor viktig det er å få bygd Bakka-Solheim for deira bedrifter og tilsette. Regionssjef i Norges Lastebileier-Forbund, Jan-Ove Halsøy, retta fokus mot arbeidsforholda og tryggleiken til lastebilsjåførane.

Ber fylka vere tydelege

Møtet gav dei lokale bedrifter og folk i salen moglegheita til å bringe bodskapen sin til fleire sentrale aktørar i det politiske landskapet. I desse dagar jobbar Kalsås og regjeringa med Nasjonal Transportplan (NTP), som det skal gjerast justeringar på kommande vår. Han opplyser at dei nå er i ein fase der dei høyrer på innspel, og speler ballen spesielt til Rogaland og Vestland fylkeskommune for å betre Bakka-Solheim sitt håp for å komme inn.

— Det som er viktig for å få til prosjektet, er at begge fylka skal spele inn at dette er viktig. For oss er det naturlig å lytte til dei prioriteringane fylka gjer. Det er vanskeleg å prioritere, men heilt nødvendig, sa statssekretæren.

Sjølv var han med på å ha Bakka-Solheim som eit av prosjekta på Rogaland si prioriteringsliste før han blei statssekretær i november 2022. Han fortel at han som statssekretær får generelt mange innspel om E134, særleg frå ordførarane.

Flaskehalsar

Kalsås minnast å ha sete på med Endre Krakk frå Karmøy til Drammen i lastebil sist gong han var i Etne kommune. Særleg er det ein del av vegen han merkar seg som spesielt kritisk.

— Det er ikkje mogleg for to lastebilar å kvarandre ved Håfoss bru, noko som går utover trafikksikkerheita. Skal me gjere dette til ein vintersikker veg er me nøydde til kvitte oss med slike flaskehalsar, sa Kalsås.

Han opplyser at flaskehalsar er eit stort fokus for regjeringa. I forlenginga av dette opnar han for at denne delen, altså Mo-Bakka, kan bli startskotet for eit framtidig Bakka-Solheim-prosjekt.

— Det er naturleg å starte eit vegprosjekt ein stad uansett, i dette tilfellet i aust frå Bakka og vidare, sa statssekretæren.

På møtet møtte Kalsås stortingspolitikarane Erling Sande (Sp), Liv Kari Eskeland (H), Terje Halleland (Frp) og Ingrid Fiskaa (SV) til ein paneldebatt leia av ansvarleg redaktør i Haugesunds Avis, Einar Tho.

Politikarane var alle einige i at Bakka-Solheim er eit viktig prosjekt som bør realiserast. Det var også brei konsensus om at det kan vere ein god ide å starte prosjektet med ei trinnvis bygging med den verste strekka, Mo-Bakka, først.

Bompengeskisse

Ruteansvarleg for E134 i Statens Vegvesen, Ellen Johnsen Haaberg, gav dei frammøtte ei statusoppdatering for Bakka-Solheim. Også ho skisserte Mo-Bakka som eit potensielt første delprosjekt, og kom med konkrete summar i 2022-tal.

— Kostnadsoverslaget er 2,1 milliardar kroner, fortalde ho salen.

Vidare løfta ho spørsmål om kor mykje som kan finansierast med bompengar, og fortalde om ei grov kalkyle på 500-600 millionar i potensiale. Dette er basert på takstar på 46 kroner for lette el-køyretøy og 66 kroner for lette fossile køyretøy. I kostnadsoverslaget er det lagt til grunn låneopptak i 2027-2030 og 2030 som opningsår.

— Me manglar 1,5 milliardar for å ha finansiering av første steg Mo-Bakka. Me kan gå vidare med å førebu bompengesak dersom statleg finansiering kjem på plass, sa Johnsen Haaberg.

I debatten blei politikarane utfordra på om dei kunne gå med på bompengar for å sikre prosjektet. Halleland var den einaste som var tydeleg på at han er ein prinsipiell motstandar av bompengar, men heller ikkje han ville vere heilt absolutt.

Dette svarar dei lokale førstekandidatane om bompengar for å sikre Bakka-Solheim:

Prioriteringar

Sjølv om det var brei semje blant politikarane, som alle er frå Vestlandet, om at ein skal bygge Bakka-Solheim og at det viktigaste er å sjå framover, fekk dei likevel markert skilnadane mellom kvarandre. Dei hadde klar tankar på korleis ein kan prioritere annleis enn sine motpartar for å skaffe handlingsrom til prosjekt som Bakka-Solheim.

Fiskaa fyrte fleire gonger laus mot resten av panelet med sine tydelege motstand mot Hordfast, som ho kalla svelefri E39». Ho var også med Sande og Kalsås sine stikk mot Høgre og Frp si satsing på firefelts motorvegar og fartsgrenser på 110 kilometer i timen. Eskeland kontra med at SV sitt fokus på tog gjekk utover moglegheitene til å bygge veg.

Som eit sidespor i debatten kom også Røldalstunnelen opp. Røldal-Seljestad ligg på 2. plass på vegvesenet si prioriteringsliste. Før Kalsås tydeleg på at dette er eit prosjekt som er naturleg å prioritere når det kjem midlar, men ville vente til statsbudsjettet for 2024 før han sa noko om den blir med.

I debatten sa Erling Sande (Sp) at han aldri er trygg før pengane kjem. Terje Halleland (Frp) og Liv Kari Eskeland (H) var tydelege på at dei ikkje er trygge på at prosjektet kjem med i statsbudsjettet.

Etter møtet var Ellen Johansen Haaberg i Vegvesenet veldig fornøgd. Ho gleda seg over mykje folk, stort engasjement og politisk semje om at vegen er viktig.