Monsen og meg

Me lever i ei mørk tid. Krig og uro pregar verdsbildet. Trump har gitt bånn gass ut frå startblokka. Handelskrig i alle retningar, stopp i bistand, utmelding av klimaavtalar og internasjonalt samarbeid. Framtida framstår meir usikker enn på lenge. Kina og USA kjempar om kunstig intelligens. Men kva skjer med den ekte intelligensen? Av og til kan ein lure.

Men fortvil ikkje, for kven er det som står fram som eit fyrtårn i dette mørket? Ei motvekt mot den moderne galskapen? (Og nei, Odd Nerdrum; eg tenker ikkje på deg, sjølv om du sikkert ville nominert deg sjølv som kandidat.) Eg har nemleg fått meg eit nytt favorittprogram på tv. Eg snakkar om sjølvaste Lars Monsen. I hans nyaste programserie er han igjen ute på tur og utforskar dei norske nasjonalparkane. Sjølv er eg verken jeger eller fiskar eller kvit mann over femti. Men likevel; det er noko med Monsen. Er han akkurat det me treng meir av nå?

Det skjer ikkje så mykje i programma hans. Han ruslar rundt i skog og mark og snakkar med seg sjølv eller bikkja. Han frydar seg over dyr og planter han møter på sin veg. Han har det ikkje travelt. Snarare tvert imot. Turen skal nytast i fulle andedrag. Han kosar seg i soveposen. Nyter ein kopp kaffi kokt på bålet. Steiker sjølvfanga fisk på panna.

Han får det ikkje alltid til, heller. Han prøver og feilar. Bekymrar seg for skader. Er usikker på kva veg han skal velje. Kartet er sjølvsagt av papir. Ved dårleg ver eller sliten kropp tar han seg ein kviledag i teltet. Då ligg han ekstra lenge i soveposen og les krimbøker. Også julekvelden feira han aleine i teltet, angt frå folk og stress og mas. Då han toppa julegrauten med eit lite» smørauge, var kosen komplett.

Han har ikkje noko kamerateam på slep. Han filmar alt sjølv. Når eg ser han vandre innover i landskapet, er det med vissheit om at han må gå tilbake for å hente kameraet. Når han vaklande forserer eit elvestryk og blir blaut på beina, må han gå same vegen tilbake for å hente kameraet. Han tar ingen snarvegar, denne karen. Ingen filter eller filmtriks. Tvert imot tar han fleire omvegar for at me skal få vere med han på turen.

Han stoppar opp undervegs. Tar seg tid til å sanse. Han skodar ut over mektige landskap og kjenner på nærleiken til forfedrane våre. Han står i urskog som er mange hundre år gammal. Han er opptatt av at me må respektere og verne landskapet og dyrelivet. Tankane vandrar i takt med han som går på tur. Men finns det noko evig, eller er alt i endring?

Knitringa frå bålet. Smørauga i grauten. Gleda kvar gong fisken bit på kroken. Å sovne som ein dupp i påsan». Enkelt og ekte, men kanskje små brikker i noko større. Heil ved på det leirbålet me lengtar etter å varme oss på. I ei verd som spinn stadig meir ut av kontroll, er Monsen medisin som gir ro i sjela.

Inga-Cecile Sørheim