Målretta sparing gjorde draumen verkeleg

Den unge 24-åringen frå Sandeid har alltid vore bevisst på viktigheita av å spara pengar. Draumen om eigen bustad har vore ein konstant motivasjon gjennom oppveksten, og ho begynte å spara målretta allereie som tenåring. Emelie Gjerde var klar over at eigenkapital til bustadkjøp ikkje kom av seg sjølv, og derfor har ho vore bevisst på å setja av pengar jamleg.

Ho har også fått god hjelp frå rådgjevar Siri Tungesvik Vestbø i Haugesund Sparebank, og har no kjøpt sin første bustad i dei nye rekkehusa på Balahaugen i Sandeid. Målet har ho nådd gjennom målretta sparing i mange år.

— Eg starta som 13-åring med å jobba som avløysar, og å servera på ulike arrangement på samfunnshuset. Eg hadde også fleire jobbar, men fekk etter kvart lærlingplass som barne- og ungdomsarbeidar, og vidare arbeidserfaring innan økonomi og administrasjon. All inntekt frå desse jobbane har blitt fordelt på BSU (bustadsparing for ungdom) og sparekonto, seier ho.

Vegen til bustadkjøpet

I sommar fullførte Gjerde bachelorgraden sin i økonomi og administrasjon ved Universitetet i Stavanger (UiS), og 1. august starta ho i fast jobb som rekneskapsmedarbeidar i Omega 365, noko som gjorde det mogleg å ta neste steg mot bustaddraumen.

— Eg begynte å spara i BSU så snart eg hadde fast inntekt, og har i tillegg hatt faste trekk til sparekonto og fond. Å setja av ein fast sum kvar månad er nøkkelen til å lukkast, meiner ho.

Då Gjerde endeleg var klar for å ta steget inn på bustadmarknaden, valde ho å rådføra seg med Siri Tungesvik Vestbø i Haugesund Sparebank.

— Siri har vore ein god støttespelar i prosessen. Ho har hjelpt meg med gode råd og moglegheiter for finansiering, seier ho.

Bevisst framtidsval

Med ein leilegheit til 1,9 millionar kroner har 24-åringen sikra seg ein god plass i bustadmarknaden, sjølv i eit utfordrande økonomisk klima med høge renter. Ho har spart opp den nødvendige eigenkapitalen og kan no fokusera på å betala ned på lånet. Bustaden hennar ligg nydeleg til på Balahaugen i Sandeid, og gir Emelie både sol heile dagen og ei fantastisk utsikt over Sandeidsfjorden. At ho har kome så langt i så ung alder, er eit resultat av kloke val og streng økonomisk disiplin.

— Eg har alltid vore bevisst på kva eg brukar pengane mine på, og sjølv om eg måtte prioritera sparing framfor mange andre ting, så har det vore verd det. Det har likevel vore viktig for meg å ha litt fridom til å kunna reisa på feriar innimellom, men å eiga eigen bustad har vore hovudmålet mitt, seier ho.

Emelie Gjerde sine råd til andre unge som drøymer om eigen bustad er enkle:

— Start tidleg, sett opp eit fast trekk til sparing og hald fast ved målet ditt. Det er lett å gløyma at du sparar når pengane automatisk går til sparekontoen, men over tid vil du sjå resultatet.

Viktige krav

Siri Tungesvik Vestbø er avdelingsleiar i Haugesund Sparebank sin avdeling i Etne, og har fleire tips å koma med til unge som sparer til bustad. Ho understrekar også at det er viktige krav til finansiering som må tilfredsstillast, for at bustaddraumen skal bli ein realitet.

— Når ein kjøper sin første bustad, er det krav om å ha 15 prosent eigenkapital av kjøpesummen, i tillegg til omkostningar som dokumentavgift på 2,5 prosent. Dette betyr at ved kjøp av ein bustad til 2 millionar kroner, treng ein om lag 350.000 kroner i eigenkapital og omkostningar. Mange unge synes dette er vanskeleg å spara opp, særleg når dei kjem rett frå studie utan fast inntekt, seier Tungesvik Vestbø.

—Start sparing tidleg

Ein viktig lærdom er at det aldri er for tidleg å starta med sparing. For å oppnå ein solid økonomisk grunnmur til bustadkjøp, bør ungdom begynna å spara så tidleg som mogleg, gjerne allereie frå konfirmasjonsalderen. Foreldre bør også bidra ved å motivera ungdommen til å setja av pengar til bustadsparing.

BSU er ein gunstig spareform, men dei fleste vil trenga å spara i tillegg for å oppnå nødvendig eigenkapital. Vestbø understrekar at BSU ikkje aleine vil vera nok for mange, og at ekstra sparing må til for å dekka både eigenkapitalen og omkostningane som kjem med bustadkjøp.

For dei som ikkje klarer å spara opp heile eigenkapitalen, kan det vera mogleg å få avvik frå krava gjennom banken sin avvikskvote.

— Det er veldig mange som får hjelp frå foreldre, der dei stiller sin eigen bustad som sikkerheit. Dette er ein vanleg måte for mange unge å koma seg inn på bustadmarknaden, men det stiller òg krav til foreldre sin økonomi, seier ho, og legg til at eit av dei beste råda til ungdom er å læra seg gode sparevanar tidleg. Vestbø understrekar også at det handlar om prioriteringar og sjølvdisiplin, som å redusera unødvendig forbruk og heller fokusera på sparing til bustad.