Grethe-Potete’

Kjært barn har mange namn, men berre éi har fått æra av å bli kalla Grethe-Potete’» – og det er meg. Eg har fått drassa kallenamnet mitt med meg gjennom livet som ein slags tittel, ein livsfilosofi, og eit varig barndomstraume med eit snev av næringsverdi.

No skal det seiast at eg aldri har følt meg mobba – i alle fall ikkje på anna vis enn det ein kan kalla godlynt erting, men det var ein sport på vår tid. Ingen fekk sleppa heilt unna, og kallenamn var både ei ære og ein dom. Runar-Punar, Aud-Paud, og Frode-Kommode, var litt av banden i gata – og så Grethe-Potete’ då.

Eit namn så seigliva at det, i motsetning til Frode-Kommode, aldri har gått av moten.

Me var ein generasjon som kunne laga enderim på sekundet. Kvar einaste unge i gata var ein improvisert diktar når sjansen baud seg. Når nokon skulle få passet sitt påskrive, var det ikkje nok å slenga ut eit tilfeldig ord – nei, det skulle rima, det skulle smella, det skulle leva vidare i nabolaget som ein signatur.

Men det var Grethe-Potete’ då. Ein skal ikkje kimsa av poteta si plass i samfunnet, og for min del har eg valt å famna kallenamnet for alt det er verd. Poteta har vore både redningsplanke og krisehjelp, og fast gjest i mange heimar. Me som vaks opp på 70- og 80-talet, åt sjølvsagt mykje potet. Me åt til og med middag på trappa, gjerne i lag med halve nabolaget, og ingen visste heilt om ungane hadde ete heima eller hos naboen. Det var ei slags buffé-ordning utan formell administrasjon – eller invitasjon for den del. Kven som eigentleg kokte potetene, spelte inga rolle – dei fann alltid vegen til tallerkenen.

Og no har eg altså levd så lenge med dette kallenamnet at eg har begynt å eiga det. I ein alder av snart 50 år, der andre kanskje identifiserer seg med eksotiske livsstilar, sjølvutviklingskurs eller mindfulness, har eg berre eitt mantra: Poteta kan brukast til alt.»

Eg hadde kanskje trudd at Grethe-Potete’ skulle få kvile med tida, at barndomskallenamn ville forsvinna, men nei då. Lillebror har sørgt for kontinuitet i merkevara. Om det er på skjermen i bowlinghallen, på eit bursdagskort eller tilfeldig digital namngjeving – så dukkar Grethe-Potete’ opp. Til spott og spe, men også til ein slags absurd triumf.

For kven vil ikkje vera potet i ei verd full av ris? Kven vil ikkje vera den som toler både varme og kulde, som kan knusast, mosast, bakast og kokast, men framleis vera nyttig? Kven vil ikkje vera den som ligg i ein mørk kjellar i månader, berre for å spira når våren kjem?

Så kva har eg lært av denne livsrolla? At det er betre å vera potet enn purre, betre å vera rotfast enn svevande – og at ein aldri skal undervurdera evna til å overleve, sjølv i dei mest krevjande omstendigheitene. Og i ei tid der folk betalar dyrt for avokado og quinoa, held eg fast på poteta. Kall meg gjerne Grethe-Potete’. Eg tar det som eit kompliment.

Grethe Hopland Ravn