— Blir ikkje luktproblem i Etne

Biogassanlegget til Renevo AS på Stord har fått mykje merksemd sidan opninga i mai i fjor, og mykje av det som har skapt ramaskrik er luktproblematikken. Det har også ført til at debatten har vakna i Etne, der eit anlegg no er i planleggingsfasen. Både i Etne kommune sine postlister, samt i sosiale media, kan ein registrera at innbyggjarane er nervøse for at luktproblematikken skal gjera seg gjeldande her. Det kan derimot administrerande direktør i Renevo AS, Jan Kåre Pedersen avkrefta.

— Når me opnar anlegget i Etne vil det ha ein heilt annan teknologi enn anlegget på Stord, så innbyggjarane i Etne skal ikkje vera redde for luktproblematikken, seier han.

Til avisa Sunnhordland har Pedersen forklart at årsaka til luktproblematikken er feil i samband med frostskadar på røyr. I tillegg er ikkje luktfiltreringa i bark så effektiv som dei først trudde, så dette blir no bytta ut med eit nytt svensk system som blir brukt i heile Europa.

Forventar informasjonsmøte

Ordførar i Etne, Mette Heidi Bergsvåg Ekrheim (Sp) er godt klar over at debatten rundt Renevo si etablering på Tongane i Etne er i full gang, og fleire ytrar sin skepsis til at eit anlegg som blir dobbelt så stort som på Stord, skal etablerast her.

— Enn så lenge har det ikkje kome byggjesøknad frå Renevo, men så snart me får inn søknaden forventar me at dei lagar til eit informasjonsmøte for alle interesserte og informerer om planane dei har. Det har eg bedt Renevo om å gjera, seier ordførar i Etne, Mette Heidi Bergsvåg Ekrheim.

Ho har registrert at barkfilteret ikkje har tolt frosten og blei øydelagt, men at dette filteret no skal erstattast med eit anna.

— Det er klart at me ikkje vil ha dårleg lukt i bygda vår, seier ordføraren.

Tar over 1. mai

Jan Kåre Pedersen kan opplysa at dei formelt skal overta tomta dei har kjøpt på Tongane, 1. mai. Etter det vil dei senda inn byggemelding til kommunen.

Bergsvåg Ekrheim seier det i kontroversielle saker, som til dømes denne saka, ber dei søkjar om eit utvida nabovarsel.

Kommunen held seg til bygningslova, men det er ikkje alltid lett å skilja dette med lukt. Dei håpar derfor at det skal stå noko om dette punktet i søknaden dei sender inn. I eit utvida nabovarsel er det ikkje berre dei tilhøyrande naboane som får varsel, men eit større område. Dermed blir også fleire av naboane partar i saka, som eventuelt kan komma med uttale eller klaga på eit vedtak. Som i alle byggjesaker skal søkjarane kommentera naboane sine merknader, og forklara kvifor dei har omsyn til – eller ikkje tar omsyn til det som blir påklaga.

— Alle vil jo læra av erfaringar, og me går ut frå at dette også gjeld for Renevo, seier Bergsvåg Ekrheim.

Sju timar i månaden

Når byggjesøknaden kjem inn skal denne handsamast av fleire statlege etatar; Statsforvaltaren i Vestland, Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap og Mattilsynet. Biogass blir i ein ny rapport løfta fram som ei stor energikjelde i Noreg, og i følgje NRK Vestland kan både matavfall, avfall frå fiskeindustrien og husdyrgjødsel bli konvertert til energi for både lastebilar og skip.

Til anlegget på Stord blir det i dag levert både husdyrgjødsel og fiskeavfall, og det er planen også for Etne. Når det kjem til luktproblematikken som innbyggjarane på Stord det siste året har opplevd, er den langt over godkjend grense frå Statsforvaltaren. Dei har i sitt utsleppsløyve til fabrikken sagt at det berre skal lukta sju timar i månaden, men fabrikken har fått klager frå naboane heilt sidan dei opna.

I utgangspunktet er produksjon av biogass ein lukka prosess, men materialet som skal inn i reaktorane må lagrast i forkant. Til NRK Vestland seier professor John Morken ved Noregs miljø- og biovitskaplege universitet, at det er viktig med gode anlegg med undertrykk som hindrar lekkasje av lukt.