Då Troll A la grunnlaget for hallen i Vats

Hallen kom som følge av Troll A og andre plattformar.

Den 10. mai 1995 var siste dag for Troll A i Yrkesfjorden i Vats. Sju dagar seinare var plattforma på plass på Troll-feltet der ho står den dag i dag. Plattforma, som er eit produksjonsanlegg for gass, har i desse tretti åra gitt monalege bidrag til velstanden her i landet. Ho var 1995 det største byggverket som var sett i rørsle av menneske.

Viga & Andreassen

Det var dåverande ordførar og rådmann i gamle Vindafjord kommune, høvesvis Trygve Mikal Viga (1937-2020) og Ottar Andreassen (88), som ganske tidleg i samarbeidsåra med Norwegian Contractors AS (NC) meinte at kommunen burde få meir enn berre leigeinntekter frå ankerfeste og landareal.

— Det me først vart einige om var at NC skulle byggja ein stor dokk på Raunes. Det var først seinare i samarbeidet at me kom med ynskje om at entreprenørselskapet kunne gje noko direkte til lokalsamfunnet, seier Ottar Andreassen frå pensjonisttilvære i heimen sin i Vikedalsosen.

Norwegian Contractors AS var firmaet som bygde betongplattformar etter det såkalla Condeep-prinsippet. Troll var det største og siste, og spenninga var stor våren 1995 då den gigantiske plattforma, som er høgare enn Eiffeltårnet, blei slept ut Yrkesfjorden og vidare ut i Boknafjordbassenget.

NC

NC var eit samarbeidsprosjekt mellom dei dåverande tre største entreprenørverksemdene i landet; Furuholmen, Høyer-Ellefsen og F. Selmer. I 1987 vart selskapet overteke av Aker.

NC bygde til saman femten Condeep-plattformer. Dei fleste vart bygd i Jåttåvagen i Stavanger, men dei største var avhengige av å bli kopla saman i ein djup fjord. Valet fall på Yrkjesfjorden i Vats, og etterkvart vart fleire av skafta òg støypt i Vats. Mange lokale anleggsfolk, bønder og studentar var med på den såkalla glid-støypinga, blant folk gliden».

NC såg nok for seg at dei skulle byggja mange fleire betongplattformar, og den planlagde dokken ville vore nyttig for dette. Det viste seg likevel utover på 1990-talet at det kom rimelegare byggjeteknikkar og annan design som utkonkurrerte NC sitt såkalla Condeep-konsept.

— Eg trur NC såg for seg å måtte byggja for endå større djupner, men så kom det endringar i byggjeteknikk og produksjonsmetodar. På slutten, då håpet om dokk på Raunes forsvann, byrja me å forhandla for eit kulturbygg i Vats heller, seier Andreassen.

Hallen

Han hugsar ikkje lenger årstalet for avtalen om at det skulle etablerast eit kulturbygg i Vats, men han hugsar at det gjekk lang tid før ein internt i kommunen vart einige om kva type bygg det skulle vera.

— Eg var av den meining at det burde ha vore ein idrettshall. Det var ingen slike i gamle Vindafjord kommune då, og ein svømmehall kan ein jo i prinsippet berre symja i. Med det fekk eg ein god del vatsbuar mot meg, og vart lite populær, og fleirtalet gjekk jo til slutt inn for symjehall, seier Ottar Andreassen.

Han fortel at det heile var tufta på at det kulturbygget skulle vera til felles nytte for heile kommunen, men spesielt for Vats. Summen vart fem millionar kroner, og bygget skulle òg gjera nytte for seg for tilsette i NC.

— Det var høge bankrenter på den tida, så den lange tida som gjekk gjorde at summen vaks ganske mykje, seier Andreassen, som gir vatsbuen ros for det store dugnadsarbeidet dei gjorde både i byggje- og driftsfasen. Ikkje minst gjorde det seg gjeldande i den delen av bygget som vart brukt som bygdahus.

Laus grunn

Andreassen kan elles fortelja at ein av tinga som gjorde at dokk på Raunes vart uaktuelt, var at ein smart ingeniør fann ein teknikk som pressa botndelen av plattformer bedre ned i den lause grunnen i Nordsjøen.

— Dei hadde trudd at dei måtte byggja botnen veldig brei, men med teknikken ingeniøren fann så var ikke det naudsynt, sjølv om plattformene er tenkt å stå same stad i femti til sytti år, seier Andreassen.

Då likevel driftsteknologi og plattformdesign vart endra, var det kanskje like så bra at det ikkje vart bygd ein stor dokk på Raunes. Eller kanskje ville ein slik dokk vore til stor nytte for drifta som er der i dag, eller annan drift som hadde kome i staden.

Troll A-plattforma er framleis i produksjon der den 472 meter høge konstruksjonen står fast på havbotnen på 330 meter djupna.